Selfcare heeft afgelopen jaar een onderzoek uitgevoerd samen met Gezond op Zuid, Avans Hogeschool en Healthcoin. De focus lag op het stimuleren van lichaamsbeweging bij mensen met diabetes type 2 met een lage sociaal-economische status (SES). Hierbij is nader onderzocht wat de belangrijkste motiverende factoren zijn bij bewegen. Het onderzoek is uitgevoerd ter oriëntatie op de gecombineerde leefstijlinterventie (GLI). Een succesvolle leefstijlinterventie leidt naast gewichtsverlies, tot een verbeterde regulatie van diabetes.
Lage sociaaleconomische status & diabetes type 2
De gezondheid van mensen met een lage sociaal-economische status is nagenoeg op alle fronten slechter dan die van mensen met een hogere sociaal-economische status. In onderzoek van Kunst (2010) wordt de sociaal-economische status van mensen in Europa in verband gebracht met de ervaren gezondheid, objectieve metingen van lichamelijke beperkingen en overlijden. Hieruit blijkt dat mensen met een lage sociaaleconomische status hun gezondheid als minder goed ervaren, meer lichamelijke beperkingen hebben en eerder overlijden. Mensen met een lage sociaal-economische status hebben zodoende meer risico op het krijgen van diabetes.
Huisartsen en praktijkondersteuners merken dat zij hun patiënten onvoldoende effectief bereiken met het advies om gezonder te leven. Tijd is hierin een belangrijke factor. Voor andere gezondheidsbevorderende instanties is het eveneens moeilijk om mensen met een lage sociaaleconomische status daadwerkelijk te bereiken. Een werkende methode vinden is daarom van groot belang om deze doelgroep meer in beweging te zetten.
Tijdens het traject hebben tien personen volledig deelgenomen aan het onderzoek met het dragen van een Fitbit. Daarnaast zijn op meerdere momenten interviews en vragenlijsten afgenomen. Deze methode is gebruikt om verdiepend te achterhalen wat de deelnemers motiveert om meer te bewegen. Bovendien wilden wij natuurlijk graag weten hoe zij het gehele traject hebben ervaren.
Bevindingen van de deelnemers
De deelnemers zijn zeer enthousiast en beoordelen het traject met een rapportcijfer van een 8,4. De deelnemers zeggen daarnaast nog een keer mee te doen als ze daarvoor benaderd zouden worden. Eén persoon heeft zelfs een nieuwe Fitbit gekocht met meer mogelijkheden. Naast het enthousiasme geven de deelnemers ook aan meer gezondheid te ervaren.
“Ik kan makkelijker bewegen, ik voel me fitter door die stappen en alles van het project.”
En er zijn nog meer gunstige uitkomsten. Doordat deelnemers hun eigen gezondheid meten zijn ze zich bewust van de gezondheidsvoordelen. Het zien van het aantal verbrandde calorieën, stimuleert namelijk meer intensieve beweging. Het inzicht in het aantal uren slaap bevordert gedrag zoals op tijd naar bed gaan. Uit de interviews is gebleken dat dit inzicht in gezondheid leidt tot meer motivatie om gezond te leven.
“Ik ben voor 100% gemotiveerd door dit project, het is uitstekend!”
Bevorderlijke resultaten bij controlebezoeken
Wat eveneens benoemd mag worden, zijn de verlagingen die zijn gevonden bij controleafspraken op het gezondheidscentrum. Zodoende zijn er twee personen met een lagere glucosemeting na het onderzoek vergeleken met daarvoor. Verder daalden de waarden uitgedrukt in HBA1C bij vijf deelnemers. De HBA1C-waarde is een maat voor het gemiddelde van de bloedglucosewaarden over de afgelopen maanden. Bij twee deelnemers nam het gewicht zelfs af tijdens de duur van de studie. De bovengenoemde metingen zijn officieel geen onderdeel van het onderzoek. Dit zijn echter wel zeer gunstige uitkomsten die tevoorschijn kwamen bij de controlebezoeken op het gezondheidscentrum. Daarom is het van belang om nader te bekijken of een gecombineerde leefstijlinterventie een positieve bijdrage levert aan deze gezondheidsmetingen.
Conclusie
Het huidige onderzoek is een bijdrage aan uitdaging om leefstijlveranderingen te bereiken bij mensen met diabetes type 2 en een lage sociaal-economische status. Selfcare is erin geslaagd om het gezondheidscentrum te ondersteunen in het stimuleren van beweging bij diabetici. De kleine doelgroep met een lage sociaal-economische status uit Rotterdam-Zuid is succesvol in beweging gezet. Vandaar dat wij enorm uitkijken naar de toekomstige samenwerking, want elke stap vooruit is een stap in de goede richting!
